19-12-2021
In de doelen van Nederland Circulair in 2050 hebben we de ambitie gesteld om vóór 2050 een volledig circulaire economie te hebben. Om deze doelstelling kracht bij te zetten is er ook een tussendoel afgesproken: in 2030 tenminste 50% minder primaire grondstoffen gebruiken. Hoe kunnen we deze doelstelling haalbaar maken? Wat moet er nog allemaal gebeuren in de Nederlandse maakindustrie en hoe kunt u hieraan bijdragen?
Profilering op kwaliteit en flexibiliteit
De Nederlandse machinebouwsector is een innovatieve sector met een sterke exportpositie vanwege haar expertise en kwaliteit. Qua omzet behoort de machinebouw tot de sterkst groeiende sectoren binnen de industrie. Naast zo’n 3000 machinebouwbedrijven zijn er in Nederland nog eens 8700 bedrijven actief in de reparatie en installatie.
Het is de verwachting dat wereldwijd het aantal actieve spelers in machinebouw sterk gaat toenemen, vooral vanuit lagelonenlanden. Dit heeft tot gevolg dat de Nederlandse machinebouw zich nog sterker moet profileren op kwaliteit en flexibiliteit in plaats van prijs. En daar ligt de sleutel tot een bijdrage aan de circulaire transitie.
Circulariteit en duurzaamheid als profileringskans
Onze circulaire doelstellingen zijn een kans voor de Nederlandse machinebouw om zich verder te onderscheiden van buitenlandse producenten. Denk bijvoorbeeld aan het verlengen van de levensduur. Want een langere levensduur betekent dat machines minder snel vervangen hoeven te worden. Ook zo kunnen grondstoffen worden uitgespaard. Verdere verduurzamingskansen zitten in de losmaakbaarheid, reparatiemogelijkheid, kwaliteitsservice en het gebruik van recycleerbare grondstoffen. De innovatiekracht van de Nederlandse maakindustrie komt zeer goed van pas in de transitie naar een circulaire economie, inclusief een aantrekkelijk businessmodel.
Bovendien is de Europese Unie op dit moment bezig met de aanscherping van het Europese Ecodesign Directive. Daarmee worden aan producten, die naar Europa worden geëxporteerd, in de toekomst mogelijk ook meer duurzaamheidseisen gesteld. Dit werkt in het voordeel van de Nederlandse concurrentiepositie van machinebouwsector.
Hoogwaardiger gebruik van grondstoffen
De kringloop van metalen als de voornaamste grondstof voor de machinebouw is al zo goed als gesloten. Dit is heel anders bij kunststof onderdelen of printplaten. Hierin is de recycling beperkt of zeer inefficiënt. Zo komt kunststof wereldwijd nog vaak terecht op afvalhopen of in verbrandingsoven.
Om de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen in de machinebouwsector verder te beperken kan er worden gekeken naar hoogwaardiger gebruik, bijvoorbeeld met een integraal as a service concept of effectieve recycling, hergebruik of substitutie. Zo liggen er bijvoorbeeld kansen voor terugnameprogramma's. Bij de levering van de machines wordt er namelijk vaak nog nauw contact onderhouden voor eventuele garantie, reparatie of onderhoud. De terugname van oude machines maakt het ook mogelijk om de recycling in eigen beheer te verbeteren en geeft de zekerheid van hoogwaardige secundaire grondstoffen met een bekende kwaliteit. Het is voor de machinebouwer bovendien een extra transactiemoment met de klant om te koppelen aan een nieuwe propositie.
Uw bijdrage aan de circulaire transitie
Wilt u weten welke circulaire strategie het best past bij uw product? Dan is het goed om inzicht te krijgen in de keten. Dit kan bijvoorbeeld met een levenscyclusanalyse- ofwel LCA-onderzoek, maar kan ook op een interactieve wijze middels het platform CIRCO. CIRCO brengt u de meest effectieve circulaire strategieën bij en gaat op een interactieve wijze aan de slag met uw product of productieketen. Voor het volgen van een CIRCO-traject is vaak subsidie beschikbaar, zo liggen er ook innovatiekansen voor deelnemers met een kleiner R&D-budget.
Stichting Adviescentrum Metaal kan u ook bijstaan in circulaire strategie. We hebben een breed netwerk in de circulaire maakindustrie, jarenlange ervaring in de metaal- en machinebouw en zijn expert op het gebied van de levenscyclusanalyse. We helpen u graag verder.
Circulaire initiatieven binnen de maakindustrie
De circulaire initiatieven binnen de maakindustrie zijn verenigd in het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie (UPCM), wat onderdeel is van het Rijksbrede programma voor Circulaire Economie van RVO, EZK, BZK en I&W.