02-06-2021
De informatie- en minimalisatieplicht rondom Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) raakt nu al veel bedrijven. Dit worden er in de toekomst steeds meer. "De lijst van ZZS en potentiële ZZS wordt almaar langer. Bovendien worden aanlevervoorschriften steeds strenger", aldus Gerwin Beukhof, adviseur op het gebied van milieu en duurzaamheid. Via slimme en haalbare oplossingen kunnen we productie- en afvalverwerkingsbedrijven helpen bij de informatie- en minimalisatieplicht rondom ZZS.
Waar komt de verplichting rond ZZS vandaan?
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die in de Europese Unie streng gecontroleerd (gaan) worden. Gerwin Beukhof: "Het zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn, de voortplanting belemmeren of zich in de voedselketen ophopen. De stoffen zitten vaak in allerlei producten verwerkt. Denk aan chemische producten als verven en coatings, maar ook aan producten waar kunststof of metaallegeringen in verwerkt zitten." Voor emissies van ZZS naar de lucht stelt het Activiteitenbesluit eisen in de vorm van de informatieplicht en de minimalisatieplicht. Eventuele emissies van ZZS naar het (oppervlakte)water zijn geborgd in de lozingsvergunning. Voor ZZS in de bodem gelden strenge eisen in de Wet Bodembescherming.
Wat betekent de informatie- en minimalisatieplicht voor bedrijven?
Het Activiteitenbesluit maakt onderscheid tussen type A, B en C inrichtingen. Type B en C inrichtingen kunnen te maken krijgen met de vijfjaarlijkse informatieplicht (artikel 2.4, lid 3 Activiteitenbesluit). Hierbij moet het bedrijf iedere vijf jaar inzage geven in de gebruikte stoffen en de daarbij horende ZZS en potentieel ZZS. Is er sprake van significante emissies naar de lucht? Dan kan ook de zogenoemde minimalisatieplicht gelden (artikel 2.4, lid 2 Activiteitenbesluit).
Voor type C bedrijven, dit zijn inrichtingen die een omgevingsvergunning milieu moeten hebben, geldt op dit moment zowel de informatieplicht als de minimalisatieplicht. Maar Gerwin stelt dat dit waarschijnlijk ook vaste prik wordt voor de type B inrichtingen: "Het is namelijk niet logisch om wel een informatieplicht in te stellen en daar vervolgens niets mee te doen."
Wat kunnen wij voor bedrijven betekenen?
Simpel gezegd kunnen we bedrijven helpen bij de informatie- en minimalisatieplicht. Hoe we dit aanpakken, hangt af van het soort bedrijf: productiebedrijven of afvalverwerkingsbedrijven.
Productiebedrijven
"De informatievoorziening rond ZZS is bij productiebedrijven vaak heel transparant", vertelt Gerwin. "Je krijgt met behulp van de veiligheidsbladen - deze worden geleverd bij ingekochte stoffen - een volledig beeld van met welke ZZS het bedrijf werkt en welke emissies daarbij zouden kunnen vrijkomen.” Uiteraard leidt niet ieder gebruik tot emissie.
Zo maakt het bedrijf Bosch Rexroth gebruik van diverse oliehoudende smeermiddelen, verven en coatings. Met behulp van productsamenstellingen hebben we met de CAS-nummers gecontroleerd of er (p)ZZS, ofwel (potentiële) ZZS, aanwezig zijn. Ook hebben we met de maximale concentraties de potentiële emissies bepaald. Voor de informatieplicht is een dergelijke aanpak een kosteneffectieve wijze om inzage te geven in de gebruikte (p)ZZS.
Afvalverwerkingsbedrijven
"Bij afvalverwerkingsbedrijven is het verhaal complexer, omdat deze bedrijven geen invloed hebben op de binnenkomende stoffen", vervolgt Gerwin. "Daarbij krijgen afvalverwerkingsbedrijven waarschijnlijk te maken met strengere aanlevervoorschriften en moeten ze veel exacter rapporten. Ze hebben gegevens nodig van bedrijven waar het afval geproduceerd wordt."
Voor de Metaal Recycling Federatie (MRF), hebben we een inschatting gemaakt van welke ZZS je mag verwachten in het type afvalstromen waarmee het bedrijf werkt. Gerwin: "Metaalrecyclingsbedrijven krijgen afval binnen waar ze de oorsprong en de samenstelling niet altijd van weten. Hoewel de afvalstromen gedocumenteerd worden op Eural-codes en voor de recycling zoveel mogelijk gesorteerd worden, is de exacte samenstelling van de aangenomen stromen vaak onbekend. Het (laten) bepalen van de chemische samenstelling is praktisch onuitvoerbaar, omdat het niet mogelijk is om een representatief monster te nemen vanwege de sterk wisselende samenstelling. Maar ook bij goed bemonsterbare metaallegeringen zijn niet alle ZZS goed te achterhalen via chemische analyse.”
Hoe we dan toch op een kosteneffectieve wijze iets over de te verwachten (p)ZZS kunnen zeggen, legt Gerwin erna uit: “We maken we een indicatie op basis van de afvalstoffenregistratie op Eural-codes. Deze codes geven aan hoe gevaarlijk het afval is. Wanneer we deze informatie combineren met eerder onderzoek naar ZZS in afvalstromen, krijgen we een redelijk compleet beeld van de te verwachten stoffen.”
Meer grip op de (potentiële) ZZS-lijst
Ons online managementsysteem MIDAS helpt bedrijven om grip te krijgen op de (p)ZZS-lijst. Worden er stoffen aan deze lijst toegevoegd? Dan krijgt u als gebruiker van MIDAS een seintje en heeft zo altijd een actueel overzicht. We kunnen dan samen met u uitzoeken wat de milieugerelateerde bedrijfsrisico’s zijn.
Neem gerust contact met ons op bij vragen of zorgen
Heeft u vragen of wilt u meer weten over de risico's rond ZZS? Neem dan gerust contact met ons op. Verder weten we dat veel van onze leden van de Omgevingsdienst een brief hebben gekregen over de informatieplicht rond ZZS. Heeft u deze brief gekregen en moet u aan de informatieplicht voldoen? Ook dan helpen wij u graag.