27-01-2021
Wat zijn ZZS?
Zeer zorgwekkende stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn en met prioriteit worden aangepakt. Het zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn, de voortplanting belemmeren of zich in de voedselketen ophopen. De stoffen zitten vaak in allerlei producten verwerkt, zo kom je ze tegen in chemische producten zoals verven, coatings, maar ook producten waar kunststof of metaallegeringen in verwerkt zitten.
Hieronder hebben we een aantal bekende stofgroepen opgesomd waarin ZZS veelvoorkomend zijn. Zoals je ziet zijn dit veelvuldig toegepaste producten, wat het moeilijk maakt om te achterhalen waar ze in verwerkt zitten en of er emissieroutes zijn waardoor deze stoffen in onze leefomgeving terecht kunnen komen.
Het RIVM houdt een lijst bij van stoffen die ZZS zijn. Er is daarnaast ook een lijst met zogenoemde potentieel zeer zorgwekkende stoffen (pZZS). Dat zijn stoffen die vergelijkbare schadelijke eigenschappen hebben en op den duur zullen worden toegevoegd aan de ZZS-lijst. De ZZS-lijst heeft veel overlap met eerdere wetgeving over gevaarlijke stoffen.
Wat is het wettelijk kader?
Het wettelijk kader rond ZZS moet erop toezien dat ZZS zoveel mogelijk uit onze leefomgeving geweerd worden. Het overheidsbeleid hiertoe is verankerd in het Activiteitenbesluit. Dit verplicht bedrijven om hun lozingen en uitstoot van ZZS naar lucht en water te voorkomen. Daarnaast krijgen de meeste metaalbedrijven te maken met de vijfjaarlijkse informatieplicht. Hierbij moet het bedrijf iedere vijf jaar inzage geven in de gebruikte stoffen en de daarbij horende ZZS en pZZS.
Voor de zwaardere (type C) metaalbedrijven geldt ook de minimalisatieplicht, waarbij de emissies van ZZS moeten worden geminimaliseerd. De minimalisatieplicht geldt ook wanneer het bedrijf de Beste Beschikbare Technieken (BBT) toepast of met de emissie onder het maximale toelaatbare risiconiveau blijft.
Hoe gaat het in zijn werk?
De informatieplicht gaat in veel gevallen goed. Bij het gebruik van hulpstoffen die zijn voorzien van een productveiligheidsblad is goed inzichtelijk te krijgen of er sprake is van ZZS. Wanneer er dan ook nog sprake is van een puntbron, dan is ook vaak de emissie nauwkeurig te bepalen.
Bij halffabricaten of afvalstoffen wordt het echter al snel complex. Er is vaak maar weinig informatie voorhanden over de mogelijke aanwezigheid van ZZS en het ontstaan van mogelijke emissies. Zo kunnen er bijvoorbeeld diffuse emissies optreden bij de (open) opslag van metalen. Om invulling van de informatieplicht voor afvalrecyclingsbedrijven te vergemakkelijken, is er een handreiking geschreven en is er onderzoek gedaan naar de te verwachte ZZS.
Pragmatische aanpak bij handhaving
De laatste tijd zien we de handhaving op de informatieplicht toenemen. Meer en meer van onze klanten worden door de Omgevingsdiensten aangeschreven om inzage te geven in de gebruikte ZZS.
De adviseurs van Stichting Adviescentrum Metaal staan diverse deelnemers bij in het overleggen van de informatieplicht. Onze aanpak hierbij is pragmatisch. We maken zoveel mogelijk gebruik van inkoopgegevens om de gebruikte stoffen en gebruiksvolumes te inventariseren. Aan de hand van productgegevens, zoals productveiligheidsbladen en informatie over het gebruik maken we een analyse over de te verwachten emissies.
Handhaving voor zijn?
Wilt u handhaving voor zijn? We bieden deelnemers van Stichting Adviescentrum Metaal een risico-analyse aan. Hiermee heeft u een beter beeld wat de ZZS-wetgeving voor uw bedrijfsvoering kan betekenen. Uiteraard kunnen we ook de gehele informatieplicht voor u verzorgen. Onze adviseurs staan u graag te woord.